آزمایش پرولاکتین چیست؟
آزمایش پرولاکتین سطح هورمون پرولاکتین را بررسی میکند. پرولاکتین، تولید شده توسط غده هیپوفیز، در شیردهی، باروری و سلامت غدد جنسی نقش دارد. در این مقاله از آزمایشگاه رایان شیراز، به طور جامع به این سوال پاسخ می‌دهیم که "آزمایش پرولاکتین چیست" و کاربردها، شرایط، تفسیر نتایج، بهترین زمان انجام و سؤالات پرتکرار آزمایش پرولاکتین را مرور می‌کنیم.
آزمایش پرولاکتین برای چیست؟
آزمایش پرولاکتین عمدتاً برای بررسی موارد زیر تجویز میشود:
-
بررسی اختلالات قاعدگی در زنان؛
-
تشخیص علت ناباروری در زنان و مردان؛
-
بررسی ترشح شیر از پستان بدون بارداری یا شیردهی؛
-
بررسی مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی یا اختلال در نعوظ در مردان؛
-
پایش عملکرد غده هیپوفیز و بررسی وجود تومور هیپوفیز.
آزمایش پرولاکتین چگونه انجام میشود؟
انجام آزمایش پرولاکتین بسیار ساده است. نمونه خون از ورید بازو گرفته شده و سپس در آزمایشگاه بررسی میشود. فرآیند نمونهگیری تنها چند دقیقه طول میکشد و نیازی به بستری یا مراحل پیچیده ندارد.
مراحل انجام آزمایش پرولاکتین چگونه است؟
-
آمادهسازی: معمولاً، توصیه میشود که فرد قبل از آزمایش، حداقل 8 ساعت ناشتا باشد. همچنین، بهتر است 2 تا 3 ساعت قبل از نمونهگیری، از فعالیتهای استرسزا، ورزش شدید، رابطه جنسی و تحریک پستان خودداری شود؛ زیرا این عوامل میتوانند به طور موقت سطح پرولاکتین را افزایش دهند. در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که آزمایش در زمان خاصی از چرخه قاعدگی (در زنان) انجام شود.
-
نمونهگیری خون: فرآیند نمونهگیری خون بسیار ساده و سریع است. یک متخصص خونگیری، معمولاً از ورید واقع در قسمت داخلی آرنج یا پشت دست برای گرفتن نمونه خون استفاده میکند.
-
مدت زمان: کل فرآیند نمونهگیری معمولاً کمتر از چند دقیقه طول میکشد. درد یا ناراحتی ناشی از آن بسیار جزئی بوده و اکثر افراد آن را به خوبی تحمل میکنند.
-
ارسال به آزمایشگاه و آنالیز: نمونه خون جمعآوری شده بلافاصله به آزمایشگاه فرستاده میشود. در آزمایشگاه، سرم خون از سلولهای خونی جدا شده و سطح هورمون پرولاکتین با استفاده از روشهای ایمونوآنالایزر، اندازهگیری میشود. نتایج معمولاً ظرف چند ساعت یا چند روز آماده میشوند.
شرایط آزمایش پرولاکتین چیست؟
-
عدم نیاز به بستری: این آزمایش به صورت سرپایی انجام میشود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
-
عوارض جانبی: عوارض جانبی جدی معمولاً وجود ندارد. ممکن است در محل نمونهگیری کمی کبودی، قرمزی یا درد خفیف ایجاد شود که به سرعت برطرف میشود.
-
تفسیر نتایج: تفسیر نتایج آزمایش پرولاکتین باید توسط پزشک انجام شود. سطح بالای پرولاکتین (هیپرپرولاکتینمی) میتواند دلایل مختلفی از جمله تومورهای خوشخیم هیپوفیز (پرولاکتینوما)، کمکاری تیروئید، مصرف برخی داروها و استرس داشته باشد. سطح پایین پرولاکتین نیز ممکن است نشاندهنده مشکلات خاصی باشد.
-
پیگیری: در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی، پزشک ممکن است آزمایشهای تکمیلی یا تکرار آزمایش را برای تأیید و تشخیص دقیقتر تجویز کند.
شرایط آزمایش پرولاکتین چیست؟
برای دریافت نتیجه دقیق از این آزمایش، رعایت چند نکته ضروری است:
نکات مهم قبل از آزمایش پرولاکتین
-
ناشتا بودن الزامی نیست، اما بهتر است حداقل ۲ تا ۳ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب آزمایش انجام شود.
-
یک روز قبل از آزمایش از رابطه جنسی پرهیز شود، زیرا میتواند سطح پرولاکتین را بالا ببرد.
-
فعالیتهای سنگین ورزشی و استرس میتوانند نتیجه را تحت تأثیر قرار دهند.
-
برخی داروها مانند ضدافسردگی‌ها، داروهای ضدبارداری و ضد روان‌پریشی ممکن است باعث افزایش یا کاهش سطح پرولاکتین شوند.
شرایط آزمایش پرولاکتین در پریودی چیست؟
در صورت انجام آزمایش پرولاکتین در دوران قاعدگی، نتایج ممکن است تا حدودی تحت تأثیر تغییرات هورمونی قرار گیرند. اگر پزشک محدودیتی تعیین نکرده باشد، انجام آزمایش در دوران پریود مشکلی ندارد، اما معمولاً بهترین زمان، هفته اول پس از پایان قاعدگی است.
بهترین زمان آزمایش پرولاکتین
بهترین زمان برای انجام آزمایش پرولاکتین صبح زود و بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح است. در این زمان سطح پرولاکتین در حالت طبیعی و ثابتی قرار دارد. همچنین بهتر است فرد حداقل ۲ ساعت از زمان بیداری گذشته باشد.
تفسیر آزمایش پرولاکتین در زنان
میزان نرمال پرولاکتین بسته به آزمایشگاه و روش اندازهگیری ممکن است کمی متفاوت باشد، اما معمولاً:
-
زنان غیر باردار: ۴ تا ۲۳ نانوگرم در میلی‌لیتر (ng/mL)
-
زنان باردار: ممکن است به بیش از ۲۰۰ ng/mL برسد
-
مردان: ۳ تا ۱۵ ng/mL
افزایش سطح پرولاکتین میتواند نشاندهنده یکی از موارد زیر باشد:
-
تومور خوشخیم هیپوفیز (پرولاکتینوما)
-
استرس شدید یا بیماری مزمن
-
مصرف برخی داروها
-
اختلالات کلیوی یا کبدی
کاهش سطح پرولاکتین نادر است اما ممکن است در برخی شرایط مرتبط با کاهش عملکرد غده هیپوفیز دیده شود.
چه مقدار پرولاکتین خطرناک است؟
اگر سطح پرولاکتین بیش از ۲۰۰ ng/mL باشد، معمولاً پزشکان به احتمال وجود پرولاکتینوما مشکوک میشوند. در این موارد ممکن است نیاز به انجام آزمایشهای تکمیلی مانند MRI مغز وجود داشته باشد. همچنین سطح پرولاکتین بالاتر از ۵۰ ng/mL نیز نیازمند بررسی علت زمینه‌ای است.
پرولاکتین بالا نشانه چیست؟
بالا بودن سطح پرولاکتین (هیپرپرولاکتینمی) میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد:
-
تومور هیپوفیز
-
استرس مزمن یا شدید
-
تحریک نوک پستان یا آسیب به قفسه سینه
-
مصرف داروهای ضدافسردگی یا ضد روان‌پریشی
-
نارسایی کلیه یا کبد
آزمایشگاه رایان شیراز؛ انتخابی مطمئن برای انجام آزمایش پرولاکتین
در صورتی که نیاز به انجام آزمایش پرولاکتین دارید، آزمایشگاه تخصصی رایان شیراز با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن، کادر متخصص، و رعایت دقیق اصول علمی، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شماست.
مزایای انتخاب آزمایشگاه رایان:
-
استفاده از دستگاه‌های به‌روز و پیشرفته
-
پاسخ‌دهی سریع و دقیق نتایج
-
مشاوره تخصصی با پزشکان و متخصصان علوم آزمایشگاهی
-
رعایت دقیق شرایط نمونهگیری مطابق استانداردهای جهانی
سوالات متداول درباره آزمایش پرولاکتین
۱. آیا قبل از آزمایش پرولاکتین باید ناشتا بود؟
خیر، ناشتایی ضروری نیست؛ اما بهتر است حدود ۲ ساعت از زمان بیدار شدن گذشته باشد.
۲. آیا می‌توان در دوران قاعدگی آزمایش پرولاکتین انجام داد؟
بله، اما بهتر است در هفته اول پس از پایان قاعدگی انجام شود.
۳. افزایش پرولاکتین همیشه نشانه بیماری است؟
خیر، گاهی به دلایل موقت مانند استرس یا تحریک پستان اتفاق می‌افتد. در صورت افزایش قابل توجه، نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد.
۴. چقدر زمان می‌برد تا نتیجه آزمایش آماده شود؟
در آزمایشگاه رایان شیراز، پاسخ آزمایش پرولاکتین معمولاً در همان روز یا حداکثر ۲۴ ساعت بعد آماده خواهد بود.
۵. آیا سطح پرولاکتین روی باروری تأثیر دارد؟
بله، پرولاکتین بالا میتواند تخمک‌گذاری را مختل کرده و باعث ناباروری شود.
جمع‌بندی
آزمایش پرولاکتین، راهی ساده اما بسیار مؤثر برای بررسی سلامت هورمونی و تشخیص بسیاری از مشکلات باروری، قاعدگی و عملکرد هیپوفیز است. با رعایت شرایط پیش از آزمایش و مراجعه به آزمایشگاهی معتبر مانند آزمایشگاه رایان شیراز، می‌توانید از صحت و دقت نتایج خود اطمینان حاصل کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت، با کارشناسان ما در تماس باشید.
